ADABLAR

1. Yemekte edepler 12 tanedir:

- Sag dizin yukariya dikilmesi,
- Sol ayagin asagida durmasi,
- Lokmann çinenmesi,
- Lokmann küçük olmas,
- Yemei dökmemesi,
- Aznda lokma varken konumamas,
- Bakasnn lokmasn gözetmeme,
- Ekmei srp brakmama,
- Ekmei yemein suyuna batrmamak,
- Sümkürmemek,
- Azn aprdatmamak,
- Yemekten sonra ellerini ykamak ve silmek.

2. Su içmekle ilgili edepler 3 tanedir:

- Barda (tas) iki eli ile tutmak,
- Dinlene dinlene içmek ve bitirmek,
- Dökmemek.

3. Söz söylemekteki edepler 4 tanedir:

- Sert konumamak (azdan bir ey sçramamas için)
- Konuurken saa sola bakmamak,
- Sen, ben deil de siz, biz olarak hitap etmek,
- El kol hareketleri ile bir eyi ifade etmemek.

4. Elbise giymekte dört edep vardr:

- Sadan balamak,
- Sar oturarak sarmak,
- Yürüyerek birey giymemek, dururken giymek.

5. Evden çkmaktaki edepler:

- Çkarken sol ayakla çkmak,
- Neeli çkmak,
- Endieli çkmamak,
- Çkarken yukarya bakmamak.

6. Yürümekteki edepler:

- Sert yürümemek,
- Çukurlara basmamak,
- Yanlara bakarak yürüme (dikkatli olma),
- Tatan taa seirtme,
- Yol ortasnda yürümemek,
- Kimsenin ardnca bakmamak,
- Büyüünün önünde yürümemek,
- Birisiyle giderken bir ile megul olup, onu bekletmemek.

7. Mahallede:

- i olmadkça mahallede gezmemek,
- Kardan gelene yakn olma,
- Açk kap ve pencerelerden bakmamak,
- Çocuklara uymamak,

8. Pazarda:

- Omuzunu kimseye vurmamak,
- Uzaktakileri çarmamak,
- Kahkaha ile gülmemek,
- Tükürmemek,
- Sümkürmemek,
- Bir ey yememek ve içmemek.

9. Al-verite:

- Yumuak söylemek,
- Az almak,
- Ald eyi geri vermemek.

10. Eve bir ey getirmede:

- Elbisesini tama vastas yapmama,
- Açktan getirmeme,
- Eve varr varmaz yememe.

11. Eve girerken:

- Haber verme,
- Sa ayakla girmek,
- Selam vermek,
- Çevreye bakmamak,
- Besmele ile eve girmek.

12. Oturmaktaki edepler:

- Sa dizi dikmek ve sol ayan yerde olmas,
- Kendi yerini bilmek,
- Aya örtmek,
- Ev sahibi konumadan konumamak.

13. Misafirlikte:

- Çarmaya gelenin önünde yürümemek,
- Yiyecek ne var diye sormamak,
- Yemekten sonra çok oturmamak.

14. Hasta Ziyareti:

- kindiden sonra gitmek,
- Güler yüzlü olmak,
- Hastann sa yanna oturmak,
- Çok oturmamak,
- Fatiha okumak.

- Iyi huylu ve güzel ahlâkli olmak,
- isinde ve hayatinda, kin, çekememezlik ve dedikodudan kaçinmak,
- Ahdinde, sözünde ve sevgisinde vefali olmak,
- Gözü, gönlü ve kalbi tok olmak,
- Sevkatli, merhametli, adaletli, faziletli, iffetli ve dürüst olmak,
- Cömertlik, ikram ve kerem sahibi olmak,
- Küçüklere sevgi, büyüklere karsi edepli ve saygili olmak,
- Alçakgönüllü olmak, büyüklük ve gururdan kaçinmak,
- Ayip ve kusurlarini örtmek, gizlemek ve affetmek,
- Hatalari yüze vurmamak,
- Dost ve arkadaslara tatli sözlü, samimi, güleryüzle ve güvenilir olmak,
- Gelmeyene gitmek, dost ve akrabayi ziyaret etmek,
- Herkese iyilik yapmak, iyiliklerini istemek,
- Yapilan iyilik ve yardimi basa kakmamak,
- Hakka, hukuka, hak ölçüsüne riayet etmek,
- Insanlarin islerini içten, gönülden ve güleryüzle yapmak,
- Daima iyi komsulukta bulunmak, komsunun eza ve cahilligine sabretmek,
- Yaradandan dolayi yaratiklari hoi görmek,
- Hata ve kusurlari daima kendi nefsinde aramak,
- iyilerle dost olup, kötülerden uzak durmak,
- Fakirlerle dostluktan, oturup kalkmaktan seref duymak,
- Zenginlere, zenginliginden dolayi itibardan kaçinmak,
- Allah için sevmek, Allah için nefret etmek,
- Hak için hakki söylemek ve hakki söylemekten korkmamak,
- Emri altindakileri ve hizmetindekileri korumak ve gözetmek,
- Açikta ve gizlide Allah'in emir ve yasaklarina uymak,
- Kötü söz ve hareketlerden sakinmak,
- Içi, disi, özü, sözü bir olmak,
- Hakki korumak, hakka riayetle haksizligi önlemek,
- Kötülük ve kendini bilmezlige iyilikle karsilik vermek,
- Belâ ve kötülüklere sabir ve tahammüllü olmak,
- Müslümanlara lütufkâr ve hos sözlü olmak,
- Düsmana düsmanin silahiyla karsilik vermek,
- inanç ve ibadetlerinde samimi olmak,
- Fani dünyaya ait seylerle ögünmemek, böbürlenmemek,
- Yapilan iyilik ve hayirda hakkin hosnutlugundan baska bir sey gözetmemek,
- Âlimlerle dost olup dostlara danismak,
- Her zaman heryerde yalniz Allah'a güvenmek
- Örf, adet ve törelere uymak,
- Sir tutmak, sirlari açiga vurmamak,
- Aza kanaat, çoga sükür ederek dagitmak,
- Feragat ve fedekarligi daima kendi nefsinden yapmak